Badania nad bioróżnorodnością w niektórych grupach wciąż przynoszą rezultaty zaskakujące nawet samych specjalistów zajmujących się światową fauną.
Muchówka z rodzaju Risa opisana w 1907 r. z Tunezji jako miniarka (Agromyzidae), została przez dipterologa i twórcę kladystyki (metody klasyfikowania organizmów) Willi Henniga zaklasyfikowana najpierw do rodziny Carnidae (1937), a następnie do Milichiidae (1965-1973), później zaproponowano dla niej osobną rodzinę (1977). Takie przypadki ewidentnych zmyłek systematyków są raczej rzadkie, a pomocne w ustaleniu poprawnej przynależności rodzaju może być odkrycie jakiejś „formy pośredniej”. Zwykle problemem jest posiadanie bardzo specyficznych cech, a także upodobnienie się do innych niespokrewnionych organizmów. Muchówki z rodzaju Risa mają ok. 1-2 mm długości i wstępują w rejonie śródziemnomorskim i Azji Centralnej, aż do Mongolii. Są one bardzo wyspecjalizowane, ze zmodyfikowanym aparatem gębowym wykształconym w postaci wąskiego sztylecika. Jest to adaptacja do zlizywania nektaru drobnych kwiatów roślin rosnących na pustyniach i solniskach. Między innymi dzięki badaniom w Zjednoczonych Emiratach Arabskich udało się ustalić, że Risa to w istocie bardzo wyspecjalizowany reprezentant zupełnie innej rodziny – wodarkowatych (Ephydridae), ale jej dotychczasowa pozycja systematyczna pozostawała nieznana.
Profesor Tadeusz Zatwarnicki, wraz ze swoim kolegą dr Wayne N. Mathis’em ze Smithonian Institution (Washington, DC.) z USA, opisali nowy rodzaj z Australii, który jest zbliżony do rodzaju Risa, nazwany Notorisa, a który zachował cechy pozwalające na powiązanie go z innymi przedstawicielami wodarkowatych. Najbliżej spokrewniony z grupą Risa okazał się rodzaj, który Prof. T. Zatwarnicki wydzielił zaledwie 5 lat wcześniej, zajmując się pozycją systematyczną „muchy naftowej”, jedynego organizmu wielokomórkowego żyjącego w kałużach ropy naftowej w Kalifornii (USA), Wenezueli i na Kubie.
Nowy rodzaj z Australii, trzy nowe gatunki Risa z solnisk w Izraelu, oraz analiza relacji grupy Risa w klasyfikacji wodarkowatych zostały opublikowane w czasopiśmie Records of the Australian Museum w marcu 2023 r.
Uniwersytet Opolski
ul. Kopernika 11a
45-040 Opole
Rektorat
tel.: 77 541 59 03
Biuro Kanclerza
tel.: 77 541 60 70
NIP: 754-000-71-79
Regon: 000001382